Sa huling araw ng Hunyo

SA HULING ARAW NG HUNYO

pulos sulat

di maawat

pulos tulâ

ang mahabâ

ang pasensya

habang masa

ninanasa

ay hustisya

iyan pa rin

ang gagawin

tatapusin

ang labahin

magsasampay

magninilay

kahit panay 

luha't lumbay

diwa'y tuon

sa nilayon

inspirasyon

yaong misyon

basahin mo

ang akdâ ko

kahit ako

ay ganito

pag nahagip

ang nalirip

naiisip

ang nasagip

tapusin na

ang giyera

mundo nawa'y

pumayapa

- gregoriovbituinjr.

06.30.2025

Keychain

KEYCHAIN

tila isa na niyang pamana

ang keychain na may aming larawan

ito'y isang remembrance talaga

na aking dapat pakaingatan

gagamitin ko na rin ang susi

sino pa nga bang gagamit nito?

mga Mulawin ba't mga Sangre?

gayong sila'y nasa ibang mundo

ang keychain ay naroon sa kitchen

kung pakikinggan mo'y magkatugma

keychain, nasa kitchen, walang chicken

sa pagtutugma'y nakatutuwa

buti't itong aking diwa'y gising

sa panahong kaysarap magsulat

mamaya'y tiyak nang mahihimbing

upang bukas muli ay magmulat

- gregoriovbituinjr.

06.30.2025

Bagong gupit, bagong pagharap sa buhay

BAGONG GUPIT, BAGONG PAGHARAP SA BUHAY

pagdating sa lungsod, plano kong magpagupit

tanda iyon ng bagong pagharap sa buhay

semikalbo ang sa barbero ay sinambit 

at ako nama'y ginupitan niyang tunay

haharapin ang buhay nang wala si misis

haharap sa buhay nang wala ang kabiyak

hindi araw-gabing laging paghihinagpis

dapat patuloy ang buhay sa tinatahak

bagamat may lumbay sa kanyang pagkawala

subalit minsan nga'y aking naitatanong

ilang taon kaya bago muling sumigla?

tulad ng puno bang taon din kung yumabong?

magpapatuloy ang buhay, titindig ako

haharapin anumang sigwa ang dumatal

ayaw ni misis na napapabayaan ko

ang sarili, salamat sa payo ni mahal

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

Subic, sakop pa ba ng U.S.?

SUBIC, SAKOP PA BA NG U.S.?

natanggal higit tatlong dekada na

ang base militar ng Amerika

may panukala mga solon nila:

Subic ay gawing imbakan ng bala

Pilipinas ba'y kanila pang sakop?

ang ating bansa ba'y bahag ang buntot?

ay, tayo pa ba'y kanila pang sakop?

balita itong nakabuburaot

di ba't iyang base na'y pinatalsik

kasama na pati ang Clark at Subic

bantang digmaan ay kanilang hibik

habang tayo rito'y nananahimik

panukala nila'y ating tutulan

halina't kumilos na, kababayan

baka madamay pa ang mamamayan

sa gerang di naman natin digmaan

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante, Hunyo 29, 2025, pahina 3

Lias Bridge sa NLEX

LIAS BRIDGE SA NLEX

pangitain na naman ba ito

galing kaming Lias, nakita ko

nang bumiyahe na galing Baguio:

ang "Lias Bridge" at ang "Tapat sa'yo"

oo, mahal, at nakita ko yaon

kinunan ko ng litrato iyon

nang nasa NLEX kami kahapon

ano kayang kahulugan niyon

nalibing na sa Lias si mahal

katapatang siya'y pupuntahan

ang sa puso't diwa nakakintal

sa undas at kanyang kaarawan 

di lilimutin yaong pangako

sa mundo man, siya na'y naglaho

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

Alapaap

ALAPAAP

kaybilis man nitong sasakyan

di matinag ang alapaap

sa kanyang kinatatayuan

subalit nais kong magagap

arukin ang kadahilanan

ng paghele ng mga ulap

parang kidlat ang kamatayan

na kinuha sa isang iglap

kanina'y kausap mo lamang

ngayon ay nawala nang ganap

sanaysay kong sinulat naman

ay kulang na sa pangungusap

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1HdNCfNGAo/ 

Pagkatha

PAGKATHA

ang pagkatha'y kawili-wili

ngunit pagbabakasakali

sapagkat madalas madugo

ang pinagdaanang proseso

dugo't pawis ang kumakatas

animo'y ritwal ng pag-utas

mainit ay nangangaligkig

pinagpawisan sa malamig

itim na tinta'y pumupula

at sa kwaderno'y nagmamantsa

kayraming dukhang humihibik

na parang kandilang tumirik

sinulat ang dama ng api 

siniwalat ang namumuni

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

Pagbabalik sa lungsod

PAGBABALIK SA LUNGSOD 

nakabalik na sa Maynila

itong pagod kong puso't diwa

mula sa nayon ng diwata

kong minumutya, namayapa

kapayapaan sana'y kamtin

ng magulong daigdig natin

ng rumagasang mga talim

ng nadaramang suliranin

suliranin sana'y malutas

sa mga hidwa makaalpas

kahit sa panahong taglagas

kamtin ang sa sakit ay lunas

magkalunas ang karamdamang

sanhi'y pait pag nalasahan

dapat suriin, pag-isipan

nang makamit ang kasagutan 

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025 

Kayraming talbos sa likodbahay

KAYRAMING TALBOS SA LIKODBAHAY

dumaan muna ng bahay sa La Trinidad

na pitong kilometro lang mula sa Baguio

doon na muna nagpalipas ng magdamag

pagkat sa biyahe'y kaytindi nga ng bagyo

dumating kagabi, at dito na natulog

at ngayong umaga'y maaga nang gumising

sa likodbahay ay kaylalago ng talbos

ng kamote, pang-almusal na uulamin

mamaya kami maglalakbay pa-Maynila

kasamang bibiyahe'y mga kamag-anak

ni misis, at nagnilay matapos lumuha

ng tahimik habang ako na'y nakagayak

kayraming talbos sa likodbahay na iyon

buti kaya'y mamitas at magdala niyon

- gregoriovbituinjr.

06.28.2025

Balakin

BALAKIN

magpasa ng bukrebyu at sanaysay

sa publikasyon tulad ng Liwayway 

sa pagsusulat ay magpakahusay

kwento, pabula, tula'y gawing tulay

katha ng katha, kathang walang humpay

ituloy ang gawaing pagsasalin 

ituloy din ang yakap na tungkulin

ituloy kung may proyektong nabinbin

ituloy na bayaran ang bayarin

ituloy ang pantibak na gawain

naririto akong abang makata 

upang kumatha ng nobela't tula

Liwayway, Taliba ng Maralita

mga isyu ng manggagawa't dukha

kaharap man ay sangkaterbang sigwa

- gregoriovbituinjr.

06.28.2025

Pagtula

PAGTULA

tula ang tugon ko sa depresyon

kung di na makatula paglaon

baka ako na'y dinaklot niyon

at paano na makababangon

tula ng tula, anumang paksa

sa paligid, isyu man ng madla

tula ng tula, tula ng tula

ang gagawin ng abang makata

depresyon nang mawala si misis

luha ko'y bumabalong na batis

durog na puso na'y nagtitiis

sa pagkagupiling ba'y lalabis?

buti't may pagtula akong sining

diwa'y kumakatha kahit himbing

isusulat na lang pag nagising

ang liyab at kirot ng damdamin

- gregoriovbituinjr.

06.28.2025

Ulap sa anyong wolfo

ULAP SA ANYONG WOLFO

tila ang ulap ay may anyong wolfo

di lobo na aakalaing balloon

napitikan lang ng kamera rito

habang namamahinga bandang hapon

ang taguyod ko'y wikang Filipino

na isa ko nang niyakap na misyon

tulad ng wolfo na pinapauso

upang ibahin sa lobo na balloon

animo'y wolfo ang aking nakita

na anyo ng naroong alapaap

na agad kong kinuhanan talaga

upang sa sining ay itulang ganap

tila wolfo'y nakatitig sa akin

gabayan ba ako'y kanyang tungkulin?

- gregoriovbituinjr.

06.26.2025

Apoy

APOY

nagluluto ba ng inapuy

o niluluto ay sinangrag

napatitig ako sa apoy

nakatulala, di tuminag

nakakatula ng nalirip

na araw-gabing ginagawa

anumang makita't maisip

na isyu't paksa'y kumakatha

karaniwan man ang usapin

o pambihira man ang isyu

agad na iyong ninilayin

nang malikha'y tula o kwento

sinangrag pala ang ininit

na inagahan ko't ininom

sa sarap ako'y napapikit

nag-almusal na rin at gutom

- gregoriovbituinjr.

06.26.2025

* mapapanood ang maikling bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/19F9gSyAxe/ 

Lagaslas sa dalisdis

LAGASLAS SA DALISDIS

may munting talon sa inakyat na dalisdis

sa kabundukang kanina'y aming nilandas

katiwasayan sa puso'y walang kaparis

payapang diwa'y akin namang nawatas

bagamat narito pang nagdadalamhati

lagaslas ay musikang kaysarap pakinggan

ngunit kakayanin ko, puso man ay sawi

at pagkatulala yaong nararamdaman

nasa bundok pa't patuloy na nagninilay

ay, kayrami pang utang na dapat bayaran

nagmumuni-muni sa kabila ng lumbay

ang bawat suliranin ay may kalutasan

nakatitig sa kawalan, kaylayong tingin

habang amihan ay tila may ibinubulong 

habang dumadampi sa pisngi ko ang hangin

kapanatagan ng loob ang isusulong

- gregoriovbituinjr.

06.25.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/16kK6fc9Gs/ 

Makatâ, makatao, makatayo

MAKATÂ, MAKATAO, MAKATAYO 

"Poets are the unacknowledged legislators of the world." ~ Percy Byshe Shelley

"Poetry is an echo, asking a shadow to dance." ~ Carl Sandburg 

"Poetry should also contain steel and poets should know how to attack." ~ Ho Chi Minh

nag-iisang ispesyi ang tao

na kaiba sa hayop at ibon

na kaiba sa isda't dinasour

na kaiba sa reptilya't mammal

na kaiba sa tilas at kagaw

na kaiba sa lamok at bangaw

subalit bakit nagpapatayan

inagaw ang lupang Palestinian

nagdigma ang Israel at Iran

cold war ng Russia at America

digmaan ng Pakistan at India

West Philippine Sea, nais ng China

kaming makata'y ito ang samo:

tayo'y dapat maging makatao

huwag sakim, maging makatayo 

unahin kagalingan ng tao

itigil ang gera doon, dito

nag-iisang ispesyi lang tayo

- gregoriovbituinjr.

06.25.2025

* ang pamagat ay mula sa isang aktibidad hinggil sa karapatang pantao

* litrato mula sa google

Angep

ANGEP

may angep o fog sa kabundukan

sa kalapit lang nitong tahanan

kaya umaga'y kayginaw naman

at nanginginig itong katawan

tumatagos sa suot kong jacket

ang nadaramang ginaw, subalit

narito't binidyuhan ang angep

upang maitula ang naisip

ang kapaligiran pa'y mahamog

ang musika'y tilaok ng manok

mamaya'y muling tutungong ilog

upang sa pagligo'y makilahok

ay, angep, tila anghel sa ulap

sa akin animo'y nangungusap:

matutupad ang pinapangarap

na unang nobela'y maging ganap

- gregoriovbituinjr.

06.25.2025

* angep - fog sa Ilokano

* bidyong kuha ng makatang gala na mapapanood sa kawing na: https://fb.watch/AI2EVyG3ac/ 

Tilaok ng manok

TILAOK NG MANOK

madaling araw na

aba'y gumising ka

mag-uumaga na

pagtilaok nila

ako na'y tumayo

antok na'y naglaho

anumang nahulo

ay isulat na po

tila paglalambing

nang ako'y ginising

mula sa paghimbing

at pagkagupiling

ako pa'y nahagok

at napapalunok

nang magsitilaok

itong mga manok 

dapat nang maghanda

sa muling pagkatha

ng tula't pabula

gising na ang diwa

- gregoriovbituinjr.

06.25.2025

* munting bidyong kuha ng makatang gala na mapapanood sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/14x9stKv5y/ 

Gansal sa madaling araw

GANSAL SA MADALING ARAW

ikaw pa rin ang nasa isip

tila ako'y nananaginip

sa dibdib ika'y halukipkip 

sinta kong walang kahulilip

nagising ng madaling araw

lalo't dama ko'y anong ginaw

bumangon, binuksan ang ilaw

habang nasa diwa ko'y ikaw

bawat araw ko'y kakayanin

iyon ang nais mong gagawin

ko, katawan ko'y palakasin

at unang nobela'y tapusin

pag madaling araw babangon

at isip na'y naglilimayon

maraming kabanata roon

ay pagtalakay sa kahapon 

- gregoriovbituinjr.

06.25.2025

* GANSAL - katutubong tulang may siyam na pantig bawat taludtod

Imortal

IMORTAL

sa akin, ikaw na'y imortal

ganyan kita ituring, mahal

sa puso ko, ika'y espesyal

na nilagay ko sa pedestal

nasa dampi ka nitong hangin

nasa ulap sa papawirin

akin kitang titingalain

bituin sa gabing madilim

di mauubos ang salita

kahit maupos ang kandila

imortal ka sa puso't diwa

at buhay ka sa aking tula

ang buti mong taglay palagi

ang kaysarap hagkan mong labi

ang kaygandang mukha mo't ngiti

sa puso ko'y mananatili

- gregoriovbituinjr.

06.24.2025

* larawan mula sa google

Soneto sa pagkakape

SONETO SA PAGKAKAPE

kaylamig sa madaling araw

kaya napabangon sa ginaw

at ngayong umaga'y nagkape

habang isip ay pinutakte

ng samutsaring naninilay

habang dama ang pagkalumbay

may asukal kaya tumamis

ang kape, ingat, diabetes

ay baka naman manligalig

dapat patuloy pang tumindig

habang katawan pa'y malakas

dapat katawan pa'y lumakas

tara, tayo'y magkape muna

lalo't maginaw ang umaga

- gregoriovbituinjr.

06.24.2025

Nakakapanibago ang lahat

NAKAKAPANIBAGO ANG LAHAT

nakakapanibago ang lahat

ay, di na pangkaraniwang araw

ang araw-araw na di ko sukat

akalaing lalaging mapanglaw

binubuhay na lang ang makatâ

ng kanyang kasipagang tumulâ

na samutsari ang pinapaksa

para kay misis, para sa madla

kaylambing niyang ngiti'y wala na

di na marinig ang kanyang tawa

kayakap matulog ay wala na

nilalambing-lambing ko'y wala na

buti't may Taliba pa ring dyaryo

na daluyan nitong tula't kwento 

para sa dukha't uring obrero

na asahan pong itutuloy ko

sa uri't bayan pa'y maglilingkod

sariling wika'y itataguyod

ikampanyang itaas ang sahod

kahit ang sapatos ko na'y pudpod

- gregoriovbituinjr

06.23.2025

Pagkakape ng sinangrag

PAGKAKAPE NG SINANGRAG

kung tapuy ay rice wine, ang sinangrag

ay rice coffee, bigas na sinangag

hanggang masunog, pinakuluan

sa tubig nang maging kape naman

tatak sa tasa, may sinasabi

naroon ay "This is you. This is me."

nagsinangrag umaga at gabi

sa sarap nito'y di magsisisi

isa lamang sa natutunan ko

kaysarap, nalasahang totoo

panlinis pa raw ng tiyan ito

pampatatag ng katawa't buto

noong araw, walang gatas kundi am

mula sa bagong aning palay man

nabuhay rito ang kabataan

kaya malalakas ang katawan

maganda ang epekto sa ating

kalusugan, kaygandang inumin

natutunang ito'y gagamitin

upang ang iba'y makainom din

- gregoriovbituinjr.

06.23.2025

Salaginto

SALAGINTO

niyayakap daw ako ni misis

dahil sa salaginto sa damit

na bihira nga raw na makita

sabi sa akin ng kanyang kuya

bagamat di ako maniwala

sa pamahiin, tila tulala

sa mga ikinwento sa akin

na kung totoo'y aking dadamhin

ito nga kaya'y pagpaparamdam?

baka halik ng pamamaalam?

may dalawang tulos ng kandila

parang kami, ako'y napaluha

dinalaw ng salaginto ngayon

upang marahil, may ibubulong:

ang pag-ibig ko'y lalaging buo

damhin mo't iya'y di maglalaho

- gregoriovbituinjr.

06.22.2025

Unang pagdalaw sa sinta

UNANG PAGDALAW SA SINTA

matapos ang pasiyam, saka nakapunta

sa puntod ng tanging asawa't sinisinta

at sinunod ko ang tradisyon ng pamilya

dito sa Barlig para sa aking asawa

hinaplos ko ang kanyang puntod at umusal

ng pangungusap na tigib ng pagmamahal

ng pagsasama sa mundong di man matagal

sa problema, sa saya, maging sa ospital

higit pitong taon mula ikasal kami

nag-ibigang walang anumang pagsisisi

kaming tinalaga ng tadhana, ang sabi

kaming nag-ibigan pa rin hanggang sa huli

salamat, Libay, sa kaytamis mong pag-ibig

kahit sa puntod mo'y nais kong iparinig

- gregoriovbituinjr.

06.26.2025

* dumalaw sa puntod ng ika-3:29 ng hapon at umalis doon nang pumatak na ang ulan

Bakit dukha'y dapat mulatin at mag-alsa?

BAKIT DUKHA'Y DAPAT MULATIN AT MAG-ALSA?

"It is also in the interests of the tyrant to make his subjects poor... the people are so occupied with their daily tasks that they have no time for plotting." ~ Aristotle

SURVIVAL VS RESISTANCE

pinananatili nga bang mahirap ang mahirap?

interes raw ito ng namumunong mapagpanggap

pinauso ang ayuda, kunwari'y lumilingap

upang iyang masa, mga tusong trapo'y matanggap

siklo ng buhay ng dukha'y magtrabaho't kumain

di nakikitang trapo'y sanhi ng pagkaalipin

sa kalagayang ito, dapat dukha pa'y mulatin

nang pampulitikang kapangyarihan ay agawin

aba'y ayon kay Aristotle, wala raw panahon

ang mahihirap upang maglunsad ng rebolusyon

ilang siglo na palang napuna, mula pa noon

subalit ito'y nangyayari pa rin hanggang ngayon

dapat bang tigpasin ang ulo ng kapitalismo?

obrero'y hahatian ba ng tubo ng negosyo?

paano mumulatin ang nagdaralitang ito?

paano magkaisa ang dukha't uring obrero?

paano mababago ang dalitang kalagayan

kung ang mayorya ng masa'y kulang sa kamulatan

dapat batid ng dukhang di nila ito lipunan

na kaya pala nilang kamtin ang ginhawang asam

- gregoriovbituinjr.

06.22.2025

* litrato mula sa google

Imbes "pero" ay "ngunit" o "subalit"

IMBES "PERO" AY "NGUNIT" O "SUBALIT"

nagsisimula si Kara David sa "Pero"

sa pagsusulat daw ng iskrip bilang intro

na salitang Kastilang iniiwasan ko

pagkat may katumbas sa wikang Filipino

madalas sa aking pagkatha'y ginagamit

na imbes na "PERO" ay "NGUNIT" o "SUBALIT"

ito'y BUT sa Ingles na palagi kong bitbit

kaya "pero" ay iniiwasan kong pilit

baka sasabihin nilang ako'y purista

wikang Filipino'y tinangkilik talaga

kaya magtataguyod nito'y sino pa ba?

kundi ang gaya kong dukha't lingkod ng masa

gamit sa maralita't uring manggagawà

imbes na sa gahaman, burgesya't kuhilà

halina't itaguyod ang sariling wikà

at nang matangkilik ang katutubong diwà

- gregoriovbituinjr.

06.22.2025

* bidyo mula sa pahina ni Kara David sa kawing na: https://fb.watch/Ank48PGUH_/ 

* paksa'y Scriptwriting Tips: Episode 4 - The Power of 'Pero' in Writing Your Introduction

Dalawang tulos ng kandila

DALAWANG TULOS NG KANDILA

may dalawang tulos ng kandila

sa tabi ng kanyang hinimlayan

habang naritong sinasariwa

ang aming mga pinagdaanan

tila nakatindig lang ang apoy

di makasayaw dito sa silid

habang dama ko'y kapoy na kapoy

at luha sa pisngi'y nangingilid

tila kami ni misis ang tulos

ng kandila, magkasama lagi,

na balang araw ay mauupos

ngunit pagsinta'y mananatili

sing-init ng apoy ang pag-ibig

di magmamaliw kahit maglaon

na mananaig kahit malamig

ay, kahit malamig ang panahon

- gregoriovbituinjr.

06.21.2025

Yuyeng Bituin Ken Bulan

YUYENG BITUIN KEN BULAN

Sa isang aklat ng awit mula sa Kayan, Tadian, Mountain Province, ay natunghayan ko sa isang awiting Ilokano ang isang taludtod na animo'y paramdam sa akin. Ito'y nasa Awit blg. 239, pahina 99, sa ikalawang taludtod ng ikalawang saknong, na ang nakasulat:

Yuyeng bituin ken bulan

(Sa di maarok na bituin at buwan) - salin ko

Inawit iyon ng mga matatanda habang nakaburol si misis, habang ako'y nakikinig nang mataman. Pamagat ng awit ay "Inggat Tungpal Tanem (Hanggang sa dulo ng libingan)". Isa lang iyon sa halos limampu o animnapung kantang kanilang inawit sa burol mula sa songbook na may 286 na awitin.

Ang nabanggit na taludtod ay malapit sa akin. Pagkat Yuyeng ang palayaw ng aking ama noong kabataan niya sa Batangas. Gregorio o Yuyeng siya. Gregorio Bituin o Yuyeng Bituin, kaya pag nagbabakasyon ako sa nayon ni ama, ang tawag sa akin ng mga pinsan at kababata ay Junior Yuyeng, pagkat junior niya ako. Kaya nang makita ko ang "Yuyeng bituin ken bulan" ay naalala ko ang namayapa kong ama.

Ang yuyeng ay salitang Ilokano sa abyss, chasm, gulf (kalaliman, bangin, look).

Nagkataon lang bang nakita ko ang taludtod na "Yuyeng bituin ken bulan" sa panahon ng pagdadalamhati?

Marahil tinapik ako ni Dad na para bang sinasabing magkikita na sila ng manugang niyang si Libay. Mahal ko po kayo!

- gregoriovbituinjr.

06.20.2025

Yaring puso wari'y hinihiwa

YARING PUSO WARI'Y HINIHIWA

yaring puso wari'y hinihiwa

ng pinong-pino, ng dusa't luha

sapagkat kay-aga mong nawala

kaakuhan ko'y di nakahanda

noong tayo'y nasa ospital pa

umaasa pa tayong dalawa

na gagaling ka pa't lalakas ka

matagal pa tayong magsasama

ay, di ko pa mapaniwalaang

ngiti mo'y di na masisilayan

kundi sa alaala't larawan

na lang, sinta, sa litrato na lang

animo nadaganan ang dibdib

ng sangkaterbang bato sa liblib

na ilog, ang sugat ma'y naglangib

ay balantukang sa luha'y tigib

- gregoriovbituinjr.

06.20.2025

Talasalitaan:

* langib - kusang takip sa sugat na gumaling

* balantukan - gumaling na sugat ngunit di pa naghilom ang loob kaya masakit pa rin

Nakauwi ka na, aking sinta

NAKAUWI KA NA, AKING SINTA 

nakauwi ka na, sinta, sa Barlig

ikaw na punong-puno ng pag-ibig

habang ako'y tigib pa ng ligalig

pagkat wala na yaring iniibig

kaytagal ng ating pinagsamahan

kinasal pitong taon ang nagdaan

magkasamang bumuo ng tahanan

pinaksa ka sa aking panulaan

ikaw ang musa ng aking panitik

nasa lansangan mang araw ay tirik

sa paggawa'y walang patumpik-tumpik

katabi ka'y gagawaran ng halik

sa bahay ninyo'y nakauwi ka na

sa tahanan ng iyong ama't ina

O, Libay, laging nasa puso kita

sinta, hanggang sa muling pagkikita

- gregoriovbituinjr.

06.19.2025

Nilay

NILAY

di lang ilang araw pagod

di lang ilang araw puyat 

kundi ilang araw tulala

ay, baka di lang ilang araw

baka ilang linggong tulala

baka ilang buwang tulala

subalit dapat magpalakas

at makapag-isip ng tama

dapat huwag magpagutom

huwag laging matutulala

dinggin ang bawat paalala

ni misis, sarili'y ingatan

ay, di ko sukat akalaing

kay-aga niyang mawawala

sa edad apatnapu't isa

ay kay-aga niyang nawala

dalawang beses naospital 

nang tumama sa kanya'y blood clot

kung saan namuo ang dugo

ang una'y sa kanyang bituka

na nilunasan ng blood thinner

ikalawa'y doon sa utak

pagitan ng vein at artery

pagsasama nami'y napugto

nang kanyang buhay ay naglaho

ay, di ko sukat akalaing

kay-aga niyang mawawala 

sa edad na kwarenta'y uno

buhay niya'y agad naglaho

- gregoriovbituinjr.

06.18.2025

Payo sa tulad kong Libra

PAYO SA TULAD KONG LIBRA

tinapik ako ng malamig na hangin

tulad ng pagtapik ni misis sa akin

habang may musika sa silid ng lumbay

may naggigitara habang naglalamay

di ako naniniwala sa horoscope

subalit payo nito ay tila angkop

gamot daw sa lungkot ang ihip ng hangin

tulad ng tumapik na hangin sa akin

nakahiligan kong bumili ng dyaryo

nagsasagot ng palaisipan dito

sa Bulgar, may horoscope itong katabi

na minsan, mababasa ko ang sinabi

oo, isa akong Libra, Oktubre Dos

kaya horoscope ko'y binasa kong lubos

salamat po sa payo nitong kaysidhi

sa panahon ngayong nagdadalamhati

- gregoriovbituinjr.

06.19.2025

* mula sa horoscope sa pahayagang Bulgar, June 17, 2025, p.9

Mga paalala ni misis

MGA PAALALA NI MISIS

bago mawala si misis ay

kayrami niyang paalala:

"Huwag kang magpupuyat"

"Kumain ng tama sa oras"

"Laging inumin ang vitamins"

"Huwag magpatuyo ng pawis"

"Huwag laging nasa initan"

"Huwag magpagabi"

"Alagaan ang sarili"

"Laging mag-iingat"

bilin niya'y mapagmahal

na nais kong sundin naman

at lagi kong tatandaan

maraming salamat, mahal

sa munti mong paalala

lagi mo ring tatandaan

lagi ka sa puso't diwa

at mahal na mahal kita

- gregoriovbituinjr.

06.17.2025

Gawaing pagsasalin

GAWAING PAGSASALIN

nang maiburol si ama 

noong nakaraang taon

may gawaing pagsasalin

ako noong tinatapos

nang ibinurol si misis

na namatay din sa sakit

may gawaing pagsasalin

ako ngayong tinatapos

nitong Marso'y inilunsad

ang aklat kong isinalin

ilang taong nakaraan

ay tatlong aklat pambata

magmula sa wikang Ingles

ay isasa-Filipino

maging tapat sa pagsalin

at maunawaan ito

pagsasalin ay trabaho

kong pinagkakakitaan

trabaho'y tuloy, panahon

man ng pagdadalamhati

may deadline, nais tapusin

kahit nasa burol man din

isang gawaing niyakap

ng buong puso't layunin

- gregoriovbituinjr.

06.17.2025

Kay Libay, mula sa Kamalaysayan

KAY LIBAY, MULA SA KAMALAYSAYAN

naging bahagi rin si Libay ng Kamalaysayan

o Kaisahan sa Kamalayan sa Kasaysayan

bilang treasurer habang ako'y sekretaryo naman

noon pa, bago pa kami ikasal nang tuluyan

ang namayapang ama'y historyador kaya siya

ay nag-training sa NCCA para sa historya

o kasaysayan ng sariling pamayanan nila

sa Mountain Province, isulat ang kanilang kultura

habang sa akin ay Katipunan at Bonifacio

ang mga sulating makasaysayan ng Supremo

mga akda ni Gat Andres at Emilio Jacinto

pati Kartilya ng Katipunan ay sinaulo

pinapangarap naming ang bayan ay may liberty

mula sa mga pagsasamantala't pang-aapi

ngunit wala na, wala na ang aming si Liberty

alay ay dasal "From Your Kamalaysayan Family"

- gregoriovbituinjr.

06.16.2025

* ang litrato ay kuha mula sa ibinigay ni kasamang Dado Sta. Ana kay Greg sa panahon ng pagdadalamhati

* NCCA - National Commission on Culture and the Arts

Unang madaling araw ng lamay

UNANG MADALING ARAW NG LAMAY

ay, kagabi nga'y madali akong nahimbing

sa upuan, madali rin akong nagising

ng madaling araw, ang iba'y tulog na rin

nagutom kaya bumangon ako't kumain

nais kong pumikit ay di na makatulog

nahiga lang sa bangkô, buti't di nahulog

kundi'y lagapak ka't ang ulo'y mauuntog

sa sahig, habang nangangarap ng kaytayog

kayraming nagmamahal kay Libay, dumalaw

kagabi, kaya tulog ko'y sadyang kaybabaw

nalimutan ko pa ang jacket ko't kayginaw

ay, ang higaan ng mahal ko'y tinatanaw

ako'y naluluha, bakit nangyari ito?

kanina'y buhay, ngayon, wala nang totoo

- gregoriovbituinjr.

06.16.2025

Unang gabi ng lamay

 

UNANG GABI NG LAMAY

hapon nang tumawag sa akin ang punerarya

ready for viewing na raw, pwede na raw pumunta

nakahiga na si misis sa kanyang himlayan

habang ako'y nangangatal sa aking nagisnan

di ako makapaniwala sa nangyayari

loob ko'y lumuluha, di ako mapakali

tulala pa rin, nagdatingan man ang marami

sa labi ko'y walang lumabas, walang masabi

nagdatingan ang mga Climate Walker sa lamay

at pinadama ang kanilang pakikiramay

noon nga si misis ay kanilang nasilayan

nang maglakad kaming Maynila hanggang Tacloban

ika nga namin, kami nga'y magkakaPAAtid

adbokasya'y paglalakad, isyu'y hinahatid

sa napupuntahan ay ipinauunawa

tulad na lang ng isyung climate justice sa madla

pasasalamat ko'y sa tula na lang dinaan

nanginginig pa rin at nagugulumihanan

nakakatula man, ako'y natulala pa rin

wala na si misis ay di sukat akalain

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

Pameryenda

PAMERYENDA

di ko pa nakikita ang burol

kaya ako'y di makahagulgol

sa bahay, kay-aga kong nagising

puyat pa, idlip lang, di mahimbing

anong meryenda sa mga dadalaw

yaong mga nagmamahal kay Libay

at agad nagtungo na sa grocery

biscuits at cornick ang aking binili

una, zesto ang naisip kong bilhin, plastik

oo nga pala, ayaw ni misis ng plastik

ayaw rin niya ng coke, sprite o softdrinks

ang binili ko'y tubig na nasa plastik, ngeekkk

wala pang water dispenser, aayusin pa

subalit ang mahalaga'y may pameryenda

sa mga dadalaw at sisilip sa kanya

munting pameryenda'y pagpasensyahan muna

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

DAD, HAPPY FATHER'S DAY PO IN HEAVEN

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

Thanks po sa ginawa n'yo sa amin

noong kayo pa po'y nabubuhay

upang kami'y lumaking matibay

aming edukasyon ay tiniyak

at pinalaki kaming marangal

natuto sa mga pangaral mo

na tindigan ang aming prinsipyo

sa gulang mong walumpu't dalawa

nang sa ospital ay pumanaw ka

mahigit isang taon na ngayon

nang sa piling, mawala ka noon

maraming maraming salamat, Dad

at kami'y pinalaking matatag

ngayon, ginugunita ka namin

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

* litrato mula sa google

Huling sulyap sa pasilyo

HULING SULYAP SA PASILYO

iyon na ang huli kong sulyap sa pasilyo

ng ospital kung saan ginamot si misis

di na kami babalik sa lugar na ito

di na babalik, pagkat wala na si misis

apatnapu't siyam na araw noong una

siyang madala rito, nakaraang taon

at pitumpung araw naman sa ikalawa

hanggang mamatay ang sinisinta paglaon

matapos ang tatlong araw doon sa morgue

ay nailabas na rin ang labi ni Libay

dahil mayroong promissory note na kami

upang kautangan ay mabayarang tunay

pasasalamat sa mga doktor subalit

ayokong balikan ang ospital na iyon

sa pasilyo'y huling sulyap na iyong pilit

na isang alaala na lang ng kahapon

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

* litratong kuha noong Hunyo 14, 2025 nang

mailabas na ang labi ni misis sa ospital

Deliryo

DELIRYO

hinihibik pa rin niring puso

ang buhay ng sinta'y di naglaho

subalit ako na'y iginupo

ng nangyari't ako'y lugong-lugo

buong pagkatao'y lumuluha

ang aking sarili na'y nagiba

araw at gabi'y natutulala

sapagkat di makapaniwala

mahal, wala ka na bang talaga?

subalit kitang-kita ng mata

nang sa ospital nga'y wala ka na

ganoon kabilis, aking sinta

ako pa rin dito'y nanginginig

ang buong pagkaako'y nalupig

nawala ang tanging iniibig

ngunit di nawala ang pag-ibig

- gregoriovbituinjr.

06.14.2025

Ang Team Bituin

 

ANG TEAM BITUIN

paborito niya ang numero sais

lalo't birthday niya ay Enero Sais

ang akin naman ay numero nuwebe

na binatay doon sa numerology

kaya may pinatatakang t-shirt siya

habang sa akin naman ay kamiseta

at tinawag niya itong Team Bituin

dahil may teamwork kami pag may gagawin

halimbawa, magtuturo ng ecobrick

sa estudyante, pitong uri ng plastik

pinag-uusapan ang gawaing bahay

magluto, maglaba, paggamit ng wi-fi

sabi ng Team Bituin: "Walang iwanan"

sa pag-ibig man, kalikasan, tahanan

kahit nang siya'y naroon sa ospital

hanggang hininga niya'y doon napigtal

subalit Team Bituin ay di na buo

pagkat buhay ng kabiyak na'y naglaho

isa'y wala na, isa'y tigib ng lumbay

pagsinta'y tanging mananatiling buhay

- gregoriovbituinjr.

06.14.2025

Liberty, 41 pahina ng aklat

LIBERTY, 41 PAHINA NG AKLAT

apatnapu't isang pahina ng aklat

ang haba't ikli ng iyong talambuhay

apatnapu't isang taon ng pagtahak

sa daigdig, samahan, lansangan, tulay

anong sarap basahin ng iyong aklat

na bawat pahina'y may galak na taglay

sa isyung pangkapaligiran ay mulat

na bawat kilos ay batid mong kayhusay

daghang salamat, Libay, sa lahat-lahat

sa bawat pahina mong ligaya'y taglay

ayaw mong maraming basurang nagkalat

layunin mo sa mundo'y talagang lantay

kaybuti mo, wala akong maisumbat

sa pagkawala mo, tigib akong lumbay

mahal ko, taospusong pasasalamat

sa pag-ibig na pinagsaluhang tunay

- gregoriovbituinjr.

06.14.2025

Pag-uwi

PAG-UWI

this week na nakatakda siyang umuwi

hinihintay na lang ang isked ng discharge

siya pala'y iuuwi, di uuwi

pagkat wala nang buhay ang minamahal

ang nagagawa ko na lang ay humikbi

habang hanap ay pambayad sa ospital

kumikilos na lang nang di ko mawari

malayo'y tinatanaw, natitigagal

sangsugal ang buhay, di basta magwagi

tulad ng paligsahan ng mahuhusay

bawat pagtaya'y pagbabakasakali

paglukso ng alamang, malamang patay

planong siya'y iuwi sa lalawigan

katabi ng kapatid, ama, at ina

iuuwi siya sa huling hantungan

upang doon dalawin ng gabi't umaga

- gregoriovbituinjr.

06.13.2025 (Biyernes Trese)

Panimdim

PANIMDIM

kaysakit sa dibdib, di siya maiburol

pagkat di pa buo ang bayad sa ospital

sa ganito nilang sistema, ako'y tutol

dalawang araw sa morgue, ganyan katagal

sana ospital aming mapakiusapan

kamag-anak, kaibigan na'y nagpaikot

upang makaambag sa pagkakagastusan

habang nahaharap sa panibagong gusot

ang mga nangyayari'y talagang kaysaklap

ay, maninikluhod na ako sa kanila!

promissory note ay ginawa naming ganap

dalawampu't anim na doktor mapapirma

tila nakabitin pa rin kami sa ere

sana may paraang agad magawa kami

- gregoriovbituinjr.

06.13.2025 ng madaling araw

Ang huling selfie namin ni misis

ANG HULING SELFIE NAMIN NI MISIS

tanghali ng Hunyo a-nuwebe

nang kami ni misis ay nag-selfie

at nagkakatuwaan pa kami

iyon na pala ang huling selfie

gabi ay nagsusuka na siya

madaling araw, di humihinga

mga doktor ay nabahala na

at sa I.C.U. siya dinala

habang kaming sa kanya'y nagbantay

ay nagsiuwi muna sa bahay

Hunyo a-onse nang tinawagan

ako ng doktor sa kanyang lagay

siya na pala'y sini-C.P.R.

subalit tanghali, nalagutan

siya ng hininga, nawala na

ay, nawala na siyang tuluyan

gunita na lang ang huling selfie

namin noong Hunyo a-nuwebe 

bagamat selfie nami'y kayrami

iyon na ang aming huling selfie

kaytindi na ng pinagdaanan

ni misis dahil sa karamdaman

sabi nga namin, walang iwanan

at di ko pa masabing "paalam"

- gregoriovbituinjr.

06.12.2025

* litratong kuha sa ospital

Luha ko'y di matutuyo, aking mahal

LUHA KO'Y DI MATUTUYO, AKING MAHAL

Liberty, kayganda ng iyong pangalan

na ang ibig sabihin ay kasarinlan

kalayaan laban sa mga gahaman

at mga mapagsamantala sa bayan

O, Liberty, minamahal kong asawa

sumumpang tayong dalawa'y magsasama

nang habambuhay, bubuo ng pamilya

ngunit ngayon, wala ka na, aking sinta

nasa aking puso't diwa kitang lagi

ang paglalambing mo, anong gandang ngiti

pag-ibig mong sa puso ko'y naghahari

"I love you" ang sa atin ay namutawi

pampitumpung araw natin sa ospital

nang mawala ka, buhay mo'y di nagtagal

tanging pabaon sa iyo'y pagmamahal

habang itong katawan ko'y nangangatal

walang iwanan itong ating panata

ikaw na musa ng panitik ko't diwa 

hanggang dulo, ikaw ang tangi kong mutya

magpahinga ka na, mahal kong diwata

luha ko'y di matutuyo, aking mahal 

ay, di matutuyo, bagkus magtatagal

sa diwa't puso ko ika'y nakakintal

ikaw ang aking buhay at minamahal

- gregoriovbituinjr.

06.11.2025